Mikołajki, obchodzone 6 grudnia, to jedna z najbardziej radosnych i lubianych tradycji zimowych. Choć kojarzą się przede wszystkim z drobnymi prezentami zostawianymi w butach lub pod poduszką, ich historia sięga kilkunastu stuleci i wyrasta z kultu postaci, która faktycznie żyła.
Skąd wzięła się tradycja Mikołajek?
Początki Mikołajek związane są z postacią św. Mikołaja z Miry, biskupa żyjącego na przełomie III i IV wieku na terenach dzisiejszej Turcji. Zasłynął on z dobroci, wrażliwości na potrzeby biednych oraz z licznych gestów pomocy, które wykonywał często w tajemnicy. Najpopularniejsza legenda opowiada o trzech córkach zubożałego szlachcica, którym Mikołaj miał podrzucać sakiewki ze złotem przez okno - w nocy, tak by nikt go nie widział. Według niektórych wersji sakiewki wpadały do suszących się przy kominku butów.
Zwyczaj wręczania prezentów 6 grudnia rozpowszechnił się w średniowiecznej Europie, a później przeniknął do kultury ludowej wielu krajów, przybierając różne lokalne formy. W Polsce znany jest co najmniej od XVIII wieku.
Mikołajki w tradycji ludowej i szkolnej
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu Mikołajki wyglądały nieco inaczej niż obecnie.
W wielu regionach pojawiał się Mikołaj – brodaty mężczyzna w biskupich szatach, często w towarzystwie anioła lub diabła. Odwiedzał dzieci, pytał o zachowanie, czasem sprawdzał zeszyty, a potem wręczał drobne upominki: jabłka, orzechy, pierniki.
W szkołach i przedszkolach popularne były przedstawienia mikołajkowe, często połączone z rozdawaniem paczek.
Jak obchodzimy Mikołajki dziś?
Współczesne Mikołajki mają przede wszystkim charakter rodzinny i prezentowy. Choć forma nieco się zmienia, główna idea pozostaje ta sama: obdarować bliskich drobnym gestem życzliwości.
Najpopularniejsze zwyczaje:
• Prezent w bucie lub pod poduszką - wieczorem 5 grudnia dzieci wystawiają buty, a rano znajdują w nich słodycze, czekoladowego Mikołaja, drobne zabawki.
• Mikołajki klasowe lub firmowe - losowanie osób, którym wręcza się niewielkie prezenty, tzw. „Secret Santa”.
• Spotkania z Mikołajem - w szkołach, galeriach handlowych, bibliotekach i domach kultury.
• Rodzinne odliczanie do świąt - Mikołajki traktowane są jako symboliczny początek świątecznych przygotowań.
W wielu miastach 6 grudnia organizowane są również wydarzenia specjalne: rozświetlanie choinek miejskich, jarmarki, koncerty, warsztaty i akcje charytatywne.
Mikołaj czy Santa Claus? Dwie tradycje, jeden dzień
Choć współczesny wizerunek św. Mikołaja często kojarzy się z czerwonym strojem, saniami i reniferami, to w rzeczywistości jest to połączenie europejskiej tradycji biskupa z Miry i amerykańskiej kultury.
W Polsce jednak 6 grudnia to dzień związany z dawną tradycją chrześcijańską, a 24-25 grudnia to data rozdawania prezentów przez „Mikołaja wigilijnego” lub, zależnie od regionu, Aniołka, Dzieciątko czy Gwiazdora.
Dlaczego Mikołajki nadal są tak lubiane?
Bo są proste, radosne i pełne ciepła. To dzień życzliwych gestów, małych niespodzianek i pierwszych mocnych akcentów świątecznej atmosfery.
Dają dzieciom ogromną radość, a dorosłym pozwalają na chwilę przenieść się w świat beztroskiej tradycji.
Napisz komentarz
Komentarze