Zimowe spotkania z dziką naturą

Zima to czas, w którym las staje się spokojniejszy, ale równocześnie bardziej wymagający dla żyjących w nim zwierząt. O tym, jak zmienia się ich zachowanie, co robić podczas spotkania z dziką fauną i jak uniknąć najczęstszych błędów, rozmawiamy z Tomaszem Wyknerem - głównym specjalistą Służby Leśnej ds. gospodarki łowieckiej.

1. Które gatunki dzikich zwierząt wykazują zwiększoną aktywność wraz z początkiem zimy i z czego to wynika?

Tomasz Wykner:
Wraz z początkiem zimy część gatunków rzeczywiście staje się bardziej aktywna. Wynika to z większych potrzeb energetycznych, mniejszej dostępności pokarmu i konieczności przystosowania się do niskich temperatur. Zwierzęta więcej migrują, poszukując miejsc, w których łatwiej znaleźć jedzenie.

2. Czy w tym okresie częściej może dochodzić do pojawiania się dzikich zwierząt w pobliżu zabudowań lub na drogach?

T.W.:
Tak, zimą zwiększa się ryzyko spotkania dzikich zwierząt w pobliżu domów i na drogach. Zwierzęta szukają pokarmu, a odśnieżone drogi stają się dla nich wygodnymi trasami przemieszczania. Jelenie i sarny często podchodzą do poboczy, by lizać sól używaną do utrzymania dróg, co dodatkowo zwiększa ryzyko kolizji.

3. Jak powinien zachować się człowiek, gdy podczas spaceru w lesie lub w pobliżu zabudowań spotka dzikie zwierzę?

T.W.:
Najważniejsze jest zachowanie spokoju. Nie należy się zbliżać, lepiej dać zwierzęciu czas i przestrzeń, by mogło odejść. Trzeba unikać gwałtownych ruchów i absolutnie nie wolno próbować zwierzęcia dokarmiać. Podczas spaceru z psem zawsze trzeba prowadzić go na smyczy - pies puszczony luzem może sprowokować zwierzę lub sam wpaść w niebezpieczeństwo.

4. Jakie są zalecenia Lasów Państwowych dotyczące kontaktu lub prób dokarmiania dzikich zwierząt zimą?

T.W.:
Las jest domem dzikich zwierząt i wchodząc do niego, musimy to uszanować. Nie należy ingerować w ich naturalne zachowania, nie niepokoić ich ani traktować jak atrakcji do zdjęć. Dokarmianie powinno odbywać się tylko w naprawdę trudnych warunkach zimowych i zajmują się tym osoby posiadające odpowiednią wiedzę: leśnicy lub myśliwi. To oni określają, gdzie i czym dokarmiać zwierzynę. Celem takiej pomocy jest wyłącznie umożliwienie zwierzętom przetrwania najcięższych chwil zimy, a nie przyzwyczajanie ich do stałego dokarmiania.

5. Co należy zrobić w sytuacji, gdy natrafimy na ranne lub osłabione zwierzę? Które służby należy powiadomić?

T.W.:
Trzeba zachować spokój i bezpieczną odległość. Nie wolno karmić zwierzęcia ani próbować udzielać mu samodzielnie pomocy. Należy ocenić sytuację z dystansu i nie podejmować działań, które mogłyby zagrozić bezpieczeństwu. Jeśli jest to możliwe, warto zabezpieczyć miejsce w taki sposób, by nie doszło do kolejnych zagrożeń.

W terenie zabudowanym należy powiadomić Straż Miejską lub Gminną. W lesie - Nadleśnictwo lub Straż Leśną. W przypadku sytuacji zagrażającej bezpieczeństwu lub gdy zwierzę leży na drodze, dzwonimy na policję pod numer 112. Służby mogą również skierować nas do najbliższego ośrodka rehabilitacji dzikich zwierząt.

Przy zgłoszeniu trzeba podać dokładną lokalizację, najlepiej z GPS, opisać gatunek lub wygląd zwierzęcia, widoczne obrażenia oraz okoliczności zdarzenia. Zwierzęcia nie wolno zabierać z miejsca, a po zgłoszeniu najlepiej pozostać w pobliżu w bezpiecznej odległości do czasu przyjazdu odpowiednich służb.

6. Jakie są najczęstsze błędy popełniane przez mieszkańców regionu w kontakcie z dziką fauną zimą?

T.W.:
Do najczęstszych błędów należy dokarmianie zwierząt niewłaściwą karmą oraz robienie tego bez wiedzy o ich potrzebach. Mieszkańcy często podchodzą zbyt blisko, próbują robić zdjęcia, zabierają osłabione zwierzęta do domu albo pozwalają psom biegać luzem. Problemem jest również wyrzucanie jedzenia w lesie lub na poboczach dróg, co może przyciągać zwierzęta w niebezpieczne miejsca i zaburzać ich naturalne zachowania.

Zima to wymagający czas dla dzikich zwierząt, dlatego odpowiedzialne zachowanie ludzi może mieć ogromne znaczenie. Jak podkreśla Tomasz Wykner, najważniejsze są zdrowy rozsądek, spokój i szacunek wobec natury - tylko tyle i aż tyle potrzeba, by ułatwić jej mieszkańcom bezpieczne przetrwanie tego trudnego okresu.